IoT หรือ Internet of Thing หมายถึงอุปกรณ์หรือสิ่งของที่สามารถเชื่อมต่อและแลกเปลี่ยนข้อมูลผ่านเครือข่าย เช่น แอปพลิเคชัน (Application), ระบบ Cloud Storage และ Smart Device โดย IoT เป็นหนึ่งเทคโนโลยีที่น่าจับตามองและกำลังมาแรงในแวดวงธุรกิจ

ตลาด IoT กำลังเติบโต

รายงานจาก Fortune Business Insights ได้ทำการวิเคราะห์ตลาด IoT ทั่วโลก โดยสถิติพบว่า มูลค่าตลาด IoT ปี 2018 ที่ผ่านมา คิดเป็นมูลค่า 190 พันล้านเหรียญสหรัฐ และจากการคาดการณ์ ในปี 2026 มูลค่าตลาดจะเพิ่มสูงถึง 1,111.3 พันล้านเหรียญสหรัฐ

ตัวอย่างกลุ่มธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับตลาด IoT

สำหรับผู้เล่นหรือกลุ่มธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับตลาด IoT แบ่งออกเป็น 7 กลุ่มหลัก คือ กลุ่มธนาคารและสถาบันการเงิน (Banking, Financial Services and Insurance หรือ BFSI) กลุ่มค้าปลีก (Retail) กลุ่มสุขภาพ กลุ่มอุตสาหกรรมโรงงาน กลุ่มเทคโนโลยีการสื่อสาร หน่วยงานภาครัฐ และสุดท้ายคือ ธุรกิจเกี่ยวกับการคมนาคม

ถึงแม้ว่าจะมีผู้เล่นในตลาดถึง 7 กลุ่ม แต่กลุ่มธุรกิจหลักที่ขับเคลื่อนตลาด IoT คือ กลุ่มธนาคารและสถาบันการเงิน ที่มีส่วนแบ่งทางการตลาดถึง 21.1% จากทั่วโลก โดยภาคธุรกิจดังกล่าวได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป จึงจำเป็นที่กลุ่มธนาคารและสถาบันการเงินต้องพัฒนาระบบ IoT เพื่อเชื่อมต่อระหว่างผู้ให้บริการกับผู้บริโภค

IoT ครอบคลุมตลาดทั้งธุรกิจขนาดเล็กและใหญ่

ไม่ใช่แค่เพียงธุรกิจขนาดใหญ่เท่านั้นที่หันมาปรับใช้ IoT ภายในองค์กร แต่ธุรกิจขนาดเล็กทั้ง SME และ Startup ต่างก็ขับเคลื่อนธุรกิจด้วย IoT ทั้งสิ้น โดยส่วนใหญ่แล้วธุรกิจขนาดเล็กนิยมใช้ IoT ในการจัดการข้อมูล รวมถึงใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของพนักงาน

จากแนวโน้มทิศทางการเติบโตของมูลค่าตลาด IoT ในระดับโลก สะท้อนให้เห็นว่าเทคโนโลยี IoT กำลังเป็นสิ่งสำคัญต่อภาคธุรกิจในอนาคต ในบทความนี้จึงขอยกตัวอย่าง 5 เทคโนโลยี IoT ที่กำลังมาในอนาคต

ตัวอย่างเทคโนโลยี IoT ที่กำลังมาแรงในอีก 5 ปีข้างหน้า

เทคโนโลยี IoT ที่จะเข้ามามีบทบาทต่อภาคธุรกิจและภาครัฐ รวมถึงพฤติกรรมของมนุษย์ สามารถแบ่งออกเป็น 5 ส่วนหลักๆ ตามกลุ่มตลาด IoT ดังนี้

1. เทคโนโลยี Smart City

เทคโนโลยี Smart City เป็นเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการบริหารของหน่วยงานรัฐ โดยอีก 5 ปีข้างหน้า เมืองใหญ่ในหลายประเทศจะพัฒนาเมืองให้ทันสมัยเป็น Smart City ด้วยการเชื่อมต่อเมืองเข้ากับระบบ IoT และ Data

ตัวอย่างเทคโนโลยี IoT กับการพัฒนาเมืองสู่ Smart City มีดังนี้

• Smart Grid ระบบโครงข่ายไฟฟ้าเชื่อมต่อการจ่ายกระแสไฟฟ้าด้วยเทคโนโลยี ช่วยคำนวณพฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าของแต่ละพื้นที่ แก้ปัญหาการจ่ายกระแสไฟฟ้าไม่พอ ลดปัญหาไฟฟ้าดับ
• Transportation การพัฒนาระบบขนส่งด้วย IoT ช่วยแก้ไขหลากหลายปัญหาบนท้องถนน ทั้งรถติดและที่จอดรถ ยกตัวอย่างเช่น การใช้แอปพลิเคชัน JustPark แก้ไขปัญหาที่จอดรถที่มีอยู่อย่างจำกัดในประเทศอังกฤษ JustPark แก้ปัญหาด้วยการแสดงผลที่จอดรถที่ว่างแบบ Real Time ช่วยให้ผู้ใช้งานไม่ต้องเสียเวลาวนหาที่จอด, ระบบ Smart Analytics แก้ไขปัญหารถติดในประเทศจีน ด้วยการติด Censor ที่รถยนต์มากกว่า 1 ล้านคัน เพื่อวิเคราะห์ความหนาแน่นของปริมาณรถในแต่ละพื้นที่ จากนั้นจึงส่งข้อมูลให้ผู้ใช้รถหลีกเลี่ยงเส้นทางดังกล่าว หรือประเทศไทยก็มีแอปพลิเคชัน Liluna ช่วยหาเพื่อนแชร์ค่าเดินทาง แก้ไขปัญหาปริมาณรถในเมือง เป็นต้น
• Smart Environment เมืองที่คำนึงถึงผลกระทบที่มีต่อสิ่งแวดล้อมและสภาวะการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ เช่น ประเทศเม็กซิโก ใช้โปรแกรม ProAire แก้ไขปัญหาก๊าซเรือนกระจก เป็นต้น

2. เทคโนโลยี Healthcare

ในอีก 5 ปีข้างหน้า เทคโนโลยี Healthcare จะพัฒนาสู่ Smart Healthcare ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลทางการแพทย์ พัฒนาระบบการรวบรวมและส่งต่อข้อมูล เพื่อช่วยยกระดับการรักษาและการดูแลสุขภาพของประชาชน

ตัวอย่างเทคโนโลยี IoT กับ Healthcare

• Decentralization of Medical Information การนำข้อมูลทางการแพทย์มาวิเคราะห์แนวทางการรักษา และใช้ระบบ IoT เชื่อมโยงอุปกรณ์ทางการแพทย์ ทั้งการตรวจวัดและการประเมินความเสี่ยง ซึ่งหลักการนี้ใช้รูปแบบ DApps (Decentralized) ซึ่งรวบรวมข้อมูลบันทึกเข้ารหัสใน Blockchain เพื่อแก้ปัญหา Single Point of Failure หรือการเก็บข้อมูลที่ศูนย์กลางที่อาจทำให้ข้อมูลเสียหายได้ โดยปัจจุบันประเทศไทยมีงานวิจัยเกี่ยวกับเทคโนโลยีดังกล่าว และเริ่มสร้างโมเดลต้นแบบ (Prototype) มาใช้ในเครือโรงพยาบาลเอกชนแล้ว
• Personalized Treatment and Service การนำ AI มาปรับใช้สร้าง Machine Learning Genomics ยกระดับการรักษาทางการแพทย์ให้สามารถดูแลรักษาผู้ป่วยในระดับบุคคล อาทิ การรักษาตามกรรมพันธุ์ การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเชิงสุขภาพ เป็นต้น โดยแนวคิดดังกล่าว อยู่ในขั้นตอนการวิจัยเพื่อทดลองความเป็นไปได้ในการรักษาแบบ Personalized (การรักษาระดับบุคคล) ในประเทศแถบยุโรป อาทิ ฝรั่งเศส, เยอรมัน, อิตาลีและสวีเดน
• Transformation of Public Health Service ช่องทางในการรักษาทางไกล ลดต้นทุนการเข้าถึงบริการทางการแพทย์ เปลี่ยนจากการลงพื้นที่สู่การรักษาทางไกลด้วยระบบ IoT โดยเทคโนโลยีดังกล่าวเป็นหนึ่งในแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมการดูแลสุขภาพด้วย Smart Health ของประเทศไทย

3. เทคโนโลยี FinTech

จากข้อมูลข้างต้นที่กล่าวว่า กลุ่มธนาคารและสถาบันการเงินเป็นกลุ่มธุรกิจสำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนตลาด IoT โดยกลุ่มธุรกิจดังกล่าวมีการพัฒนาระบบ IoT เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมของผู้บริโภค และความเปลี่ยนแปลงของสังคมที่เกิดขึ้นหลังจากวิกฤติ Covid-19

ตัวอย่างเทคโนโลยี IoT กับ FinTech

• Prompt Customer Assistance การพัฒนาระบบให้สามารถช่วยเหลือลูกค้าได้อย่างรวดเร็ว อาทิ บริการ Eatable จาก KBTG ที่เชื่อมต่อระบบกับร้านอาหารด้วย Smart Tags อย่าง QR Code ช่วยเหลือร้านอาหารในการจัดการร้านแบบครบวงจร ตั้งแต่รับ Order จนถึงการชำระเงิน
• Authentication and Safety การพัฒนาความปลอดภัยให้กับลูกค้าด้วยการชำระค่าบริการผ่านระบบ Face Pay (การชำระด้วยสแกนใบหน้า) ซึ่งถูกนำมาใช้งานจริงที่สามย่าน วัลเลย์ อาคารแห่งนวัตกรรมจาก KBTG แล้ว

4. เทคโนโลยี IoT ในภาคธุรกิจ Retail

ธุรกิจค้าปลีก (Retail) เป็นอีกหนึ่งภาคธุรกิจที่ IoT เข้ามามีบทบาทในการดำเนินธุรกิจ ทั้งการดูแลลูกค้า การติดตามควบคุมสินค้า และการจัดการ Supply Chain จนไปถึงระบบการติดตามและประมวลผลพฤติกรรมลูกค้า เพื่อพัฒนาธุรกิจค้าปลีกสู่อนาคต

ตัวอย่างเทคโนโลยี IoT กับธุรกิจ Retail

• Supply Chain การจัดการระบบ Supply Chain เช่น การนำเทคโนโลยี RFID มาใช้ในการตรวจสอบสินค้า เพื่อตรวจสอบปริมาณสินค้าได้ตลอดเวลา และยังช่วยให้สามารถวางแผนการจัดซื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• In-Store Analytic เป็นระบบเซนเซอร์ที่สามารถเชื่อมต่อกับกล้องวงจรปิด โดยนำมาวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในร้าน (Environment) สำรวจว่าลูกค้าเดินจุดไหนบ่อย หยิบสินค้าบริเวณไหน (Heatmap) เพื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์และพัฒนาร้านต่อไป โดยระบบ In-Store Analytic ทาง Hitachi ได้พัฒนาขึ้นเป็นผลิตภัณฑ์ที่ชื่อว่า Lidar Sensor ที่คอยติดตามพฤติกรรมลูกค้าภายในร้าน
• Check Out-Less Store ร้านค้าที่ไม่มีพนักงานแคชเชียร์ โดย IoT ที่ใช้ภายในร้านมีดังนี้ Computer Vision และ Sensor Fusion ซึ่งจะทำงานร่วมกับ AI ในการทำ Deep Learning คอยติดตามและประมวลผลการจับจ่ายสินค้า รวมถึงสามารถตัดเงินจากบัญชีได้ทันทีที่ลูกค้าออกจากร้าน โดยต้นแบบของ Check Out-Less Store คือ Amazon Go ที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น ร้านค้าปลีกแห่งอนาคต

5. เทคโนโลยี IoT ในภาคอุตสาหกรรม (โรงงาน)

สำหรับแนวโน้มภาคอุตสาหกรรมกับการนำ IoT มาใช้ในอีก 5 ปีข้างหน้า มุ่งเน้นไปที่ระบบการจัดการ การผลิตสินค้าแบบอัตโนมัติ การเชื่อมต่อข้อมูลและประมวลผล เพื่อพัฒนาโรงงานสู่ Intelligence manufacturing

ตัวอย่างเทคโนโลยี IoT กับภาคอุตสาหกรรม (โรงงาน)

• Machine to Machine Communication (M2M, Telematics ) เชื่อมต่อเครื่องจักรให้สามารถสื่อสารกันด้วย Smart Censor เพื่อการทำงานที่สอดคล้องและพนักงานสามารถประเมินสถานะการทำงานของขั้นตอนการผลิตได้รวดเร็วมากขึ้น นอกจากนี้ M2M ยังพัฒนาไปสู่การควบคุมการขนส่งสินค้า (Logistics) ซึ่งทาง Wipro บริษัท Business Solution ได้เผยว่า ลูกค้าหลายรายเริ่มใช้ M2M ในการขนส่งสินค้าและควบคุมการผลิต โดยเฉพาะในการขนส่งระบบ M2M ช่วยให้การสื่อสารและการติดตามสะดวกมากยิ่งขึ้น
• Manufacturing Execution Systems (Mes) ระบบการประมวลผลการทำงานแบบ Real Time สามารถควบคุมติดตามและบันทึกผลการผลิตได้ผ่านสมาร์ทโฟนและแท็ปเล็ต โดยกรณีศึกษาของ TEC Systems Group บริษัทผู้ให้บริการด้าน Automation Solution พบว่า บริษัท OEM ยักษ์ใหญ่ด้านอาหารได้นำระบบ Mes มาปรับใช้เพื่อพัฒนาการทำงานในโรงงาน และเชื่อมต่อกับสายการผลิตเพื่อให้ลูกค้าของบริษัทได้ติดตามผลการทำงานด้วย
• Machine Learning การใช้ Machine Learning ถือเป็นพื้นฐานของอุตสาหกรรมโรงงาน แต่ในอนาคต AI จะมีบทบาทด้วยการประยุกต์เข้ากับ Machine Learning เป็น Intelligence manufacturing ที่มีการผลิตแบบอัตโนมัติ ล่าสุดบริษัทผู้ผลิตคอมพิวเตอร์และชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์รายใหญ่ของจีนในเมืองอู่ฮั่น ได้เริ่มดำเนินการแล้วในช่วงวิกฤติ Covid-19 ที่ผ่านมา ซึ่งสามารถผลิตสินค้าได้โดยไม่ต้องอาศัยพนักงาน ในช่วงเวลาที่มีมาตรการปิดเมือง

Summary

IoT คือหนึ่งในตัวอย่างเทคโนโลยีที่เข้ามามีบทบาทในภาคธุรกิจ ยังมีเทคโนโลยีอีกมากที่ช่วยให้ธุรกิจมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้จะช่วยให้ธุรกิจพัฒนาอย่างยั่งยืนในยุค Digital Disruption

อ้างอิง:

• Smart Cities 2025
• Healthcare 2025: The Future Of Smart Healthcare
• Internet Of Things (Iot) Market To Reach Us$ 1111.3 Bn By 2026
• The Future Of Iot: 10 Predictions About The Internet Of Things
• How Iot Changes Banks And Fintech Companies
• Internet-of-things (Iot) Market In Manufacturing - Growths, Trends, And Forecasts (2020 - 2025)
• Decentralized App Use Case For Healthcare Data Sharing
• A Prototype Of Decentralized Architecture Using Blockchain For Medical Records And Research